Schrif­te­lijke vragen gevolgen van de over­win­ningen voor de natuur voor de gemeente Den Bosch

Indiendatum: 23 jan. 2025

Den Bosch, 23 januari 2025

Betreft: vragen ex art. 71 R.v.O.

Onderwerp: gevolgen van de overwinningen voor de natuur voor de gemeente Den Bosch

Geacht college,

Zoals ook u waarschijnlijk niet ontgaan is, heeft gisteren een impactvolle uitspraak van de Haagse rechtbank plaatsgevonden, in de door Greenpeace aangespannen zaak tegen de Staat, om het kabinet te dwingen tot betere bescherming van de Nederlandse Natura 2000-gebieden, een resultaatverplichting voortkomend uit de Habitat- en Vogelrichtlijnen.

De uitspraak betekent dat de Nederlandse overheid gehouden is aan de vastgelegde wettelijke afspraken: in 2025 moet 40 procent van de stikstofgevoelige natuur gevrijwaard zijn van een te hoge stikstofneerslag, in 2030 moet 50 procent onder die kritische grenswaarde zitten en in 2035 74 procent. Om deze doelen te behalen zal de regering heel rap heel fors moeten handelen in haar stikstofaanpak, met name ten aanzien van het landbouwbeleid.

Minister Wiersma heeft echter vrij direct kenbaar gegeven niet in te grijpen in het stikstof- en landbouwbeleid. Het kabinet heeft besloten een ministeriële commissie op te richten.

Naast de uitspraak van 22 januari jl. heeft op 18 december 2024 de Afdeling bestuursrechtspraak uitspraak gedaan in de hoger beroepen inzake Amercentrale en Rendac. De Afdeling heeft geoordeeld dat intern salderen per direct vergunningplichtig wordt. Het natuurbeschermingsrecht eist dat eerst wordt onderzocht of de uitbreiding of wijziging van een bedrijf significante gevolgen heeft voor beschermde natuurgebieden. Als significante gevolgen niet kunnen worden uitgesloten, is een natuurvergunning nodig en moet een passende beoordeling worden gemaakt. Daarin moet worden onderzocht of het bedrijf de beschermde natuur aantast. Tot de uitspraak van 18 december mocht de vergunde stikstofgevolgen van het oude project worden weggestreept tegen de stikstofgevolgen van het nieuwe project (intern salderen). Dat is dus veranderd, er mag alleen nog worden gekeken naar de gevolgen van het project op zichzelf, zónder rekening te houden met de gevolgen van de oude situatie.

Het vonnis van 18 december heeft terugwerkende kracht. Voor alle bedrijfsuitbreidingen en (woning)bouwprojecten die na 2020 met intern salderen gerealiseerd zijn, moet daarom alsnog een vergunning worden aangevraagd.

Onze fractie is blij en opgelucht met en over bovengenoemde uitspraken en de bescherming van de natuur, die piept en kraakt onder een dikke stikstofdeken. Aan de andere kant zijn wij bezorgd over de reactie van het kabinet en de gevolgen van het kabinetsbeleid voor boeren, woningbouw en ondernemers. Zij zijn en worden mogelijk door slecht overheidsbeleid in de problemen gebracht. Onze fractie heeft zorgen en vragen over wat dit betekent voor inwoners, boeren en andere ondernemers in de gemeente Den Bosch.

Wij hebben hierover de volgende vragen aan u:

1. Hoeveel bedrijfsuitbreidingen en (woning)bouwprojecten hebben na 2020 plaatsgevonden met intern salderen, waarvoor met terugwerkende kracht alsnog een natuurvergunning aangevraagd moet worden?

2. Bij hoeveel van deze bedrijfsuitbreidingen en (woning)bouwprojecten is gebruik gemaakt van latente ruimte in de stikstofrechten?

3. Heeft u een inschatting van hoeveel illegale situaties er naar verwachting in Den Bosch zullen ontstaan, omdat geen natuurvergunning verkregen kan worden?

4. Zijn er op dit moment in Den Bosch lopende BOPA aanvragen, gebaseerd op intern salderen, waarbij gebruik wordt gemaakt van latente stikstofruimte? Zijn of worden deze lopende aanvragen als gevolg de uitspraak van 18 december afgewezen? Indien nee, waarom niet?

De minister heeft aangegeven niet direct in te grijpen in het stikstof- en landbouwbeleid, waarmee de kans groot is dat wederrechtelijk gehandeld wordt, daar de overheid zich hiermee niet houdt aan de wettelijke afspraken waar de Haagse rechtbank over geoordeeld heeft dat deze wetgeving een resultaatverplichting is. Doordat de regering daarmee in feite aangeeft zich niet aan de wetgeving te houden, vrezen wij dat meer illegale situaties, in strijd met de Habitat- en Vogelrichtlijnen, kunnen ontstaan. Wij vrezen dat boeren en ondernemers hierdoor de dupe kunnen worden van overheidsbeleid dat tekort schiet. Zij zullen immers de rekening krijgen, wanneer zij bijvoorbeeld nu op basis van intern salderen, en in lijn met de uitspraak van 18 december, een natuurvergunning verkrijgen, die mogelijk op een later moment toch onterecht uitgegeven blijkt, als gevolg van de uitspraak van 22 januari.

5. Hoe kijkt u aan tegen de reactie van de minister op de uitspraak van 22 januari?

6. Deelt u onze vrees, dat boeren en andere ondernemers de dupe kunnen worden van overheidsbeleid, doordat het kabinet niet adequaat reageert op de uitspraak van 22 januari?

7. Ziet u mogelijkheid en bent u bereid om af te wijken van het beleid van de Rijksoverheid, en boeren en andere ondernemers te beschermen tegen het beleid van de Rijksoverheid, door bijvoorbeeld extra kritisch en terughoudend te zijn op BOPA aanvragen en aanvragen tot wijzigingen van bestemmingsplannen die een natuurvergunning in het kader van stikstofuitstoot vereisen? Zo ja, wat gaat u hierin doen? Zo nee, waarom niet?

8. Naar aanleiding van de uitspraak van 22 januari zal er forse reductie van de stikstofuitstoot in heel het land plaats moeten vinden, ook in de gemeente Den Bosch. Bent u bereid om als lokale overheid te handelen naar de uitspraak van de Haagse rechtbank, wanneer de Rijksoverheid hier op dit moment nog geen opvolging aan geeft, en in beeld te brengen welke ingrepen met als doel de reductie van stikstofuitstoot, binnen de mogelijkheden van onze gemeente liggen? Zo ja, wat mogen wij hierop van u verwachten? Zo nee, waarom niet?

We kijken uit naar uw beantwoording.

Namens de fractie van Partij voor de Dieren,

Eileen Samshuijzen