Schrif­te­lijke vragen hand­haafbaar rook­verbod op speci­fieke locaties

Heeft u inzicht in de effectiviteit van de huidige fysieke rookverboden zonder handhavingsmogelijkheden?

De huidige rookverboden en rookvrije zones kennen eerdergenoemde handhavingsmogelijkheden. De effectiviteit van het Nationaal Preventie Akkoord als geheel is doorgerekend door het RIVM (Impact van het Nationaal Preventieakkoord voor roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik). Uit deze berekening blijkt dat het aantal mensen dat rookt in 2040 iets verder zal zijn gedaald met de afspraken dan zonder de afspraken. De gestelde doelen worden echter niet gehaald waardoor extra en stevigere maatregelen nodig zijn om deze doelen wel te behalen. Denk bijvoorbeeld aan extra prijsverhogingen1, naast de verhogingen die al zijn afgesproken. Het duurder maken van sigaretten en shag bleek namelijk het meest effectieve middel om mensen te laten stoppen met roken of om te voorkomen dat ze ermee beginnen. Er is geen onderzoek gedaan naar de effectiviteit van rookverboden en rookvrije zones in gemeente ’s-Hertogenbosch.

Welke ervaringen hebben andere gemeenten die wel verbodsbepalingen voor roken hebben opgenomen in hun APV?

Een aantal gemeenten heeft rookverboden en rookvrije zones ingesteld in de openbare ruimte, bijvoorbeeld rond speeltuintjes of op het strand waarbij wordt opgemerkt dat handhaving moeilijk is. Andere gemeenten stellen een anti- rookbeleid als subsidievoorwaarde voor bijvoorbeeld sportparken, speeltuinen of wijkhuizen. De gemeente kan het roken in de open lucht in de openbare ruimte verbieden maar zal dan wel moeten motiveren dat zij het vrij verkeer van goederen niet verstoort. Het verbod dient noodzakelijk en proportioneel te zijn.

Bent u bereid om te onderzoeken welke juridische mogelijkheden er zijn om een verbodsbepaling voor roken in de APV op te nemen voor locaties zoals genoemd in de brief: ziekenhuis, rechtbank, scholen, sportterreinen en bushaltes? Zo nee, waarom niet?

Nee. Zoals gezegd kan voor een groot deel van deze instellingen geen gemeentelijk rookverbod worden ingesteld. Daarvoor is de gemeente afhankelijk van landelijke regelgeving. Het introduceren van een nieuwe categorie rookverboden sluit niet aan op de manier waarop het College roken probeert te ontmoedigen.

Bent u bereid om, wanneer juridisch haalbaar, een verbodsbepaling voor roken in de APV op te nemen, op bovengenoemde locaties? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke tijdslijn en stappen zouden hierbij horen?

Nee. Juridisch gezien leent dit onderwerp zich eerder voor beleidsontwikkeling en implementatie in de Omgevingsvisie of uiteindelijk in het Omgevingsplan van gemeente ’s-Hertogenbosch dan in de APV. Voor de tijdslijn zou dan bij de algemene tijdslijn voor de implementatie van het Omgevingsplan (2032) kunnen worden aangesloten.

Het College ziet meer in gedragsbevorderende maatregelen, dan in het beboeten van rokers. Hiervoor zijn reeds stappen genomen met het Programma Positieve Gezondheid en het Lokale Gezondheidsakkoord. Het opleggen van repressieve maatregelen zoals rookverboden is een laatste redmiddel waar het College vooralsnog vanaf ziet om navolgende redenen:

1. Een stelsel van landelijke rookverboden, gemeentelijke rookverboden en plaatselijke rookvrije zones werkt verwarrend en verlaagt draagvlak bij burgers (wie handhaaft wat?)
2. Op een formele norm is veelal minder sociale controle, terwijl de pakkans erg laag is. Hierdoor zet het College grote vraagtekens bij de effectiviteit van zo’n zware maatregel.

Bent u bereid om in overleg te treden met de betrokken instanties van bovengenoemde locaties over de gewenste aanpak van rookverboden? Zo nee, waarom niet?

Om het draagvlak voor minder roken bij de burger te behouden is het belangrijk dat het stelsel van wettelijke, gemeentelijke en huishoudelijke regels logisch en begrijpelijk blijft en dat er passende gedragsbevorderende maatregelen worden genomen. Overleg met genoemde partijen kan hieraan bijdragen. Zulke overleggen zijn al gevoerd en hebben bijvoorbeeld geleid tot het Lokaal Gezondheidsakkoord.