De Duurzame Polder

De gemeente Den Bosch heeft de ambitie om in 2045 klimaatneutraal te zijn. Het project Duurzame Polder speelt daarin een belangrijke rol. De Partij voor de Dieren is voorstander van hernieuwbare energie, maar maakt zich grote zorgen over het voorgestelde voorkeursalternatief. Hierin is onvoldoende aandacht voor de bescherming van dieren en natuur.

De Duurzame Polder is een integrale gebiedsontwikkeling in de gemeenten Oss en Den Bosch, gericht op het realiseren van grootschalige duurzame energieopwekking. Onderdeel van het project is de plaatsing van 16 windturbines op het grondgebied van Den Bosch, waarmee een belangrijke bijdrage moet worden geleverd aan de klimaatdoelstellingen van de gemeente.

Gevolgen voor de biodiversiteit
Het streven naar maximale energieopbrengst leidt tot negatieve gevolgen voor dieren en natuur. De plaatsing van 16 windturbines zal aanzienlijke schade toebrengen aan de biodiversiteit in het gebied. Daarnaast zijn er grote risico’s met betrekking tot de juridische haalbaarheid. De Partij voor de Dieren benadrukt dat de biodiversiteitscrisis net zo urgent is als de klimaatcrisis. Oplossingen voor beide crises moeten hand in hand gaan. De energietransitie moet natuurinclusief zijn. In dit voorkeursalternatief is daar echter geen sprake van. 

Advies Commissie voor de Milieueffectrapportage (MER) 
Op 10 maart 2025 publiceerde de Commissie voor de Milieueffectrapportage (MER) een toetsingsadvies over het milieueffectrapport [1]. De commissie wees op het gebrek aan diepgang en onderbouwing op verschillende punten, waaronder de natuurimpact: 
 

"De voorspelde effecten zijn niet uitgewerkt en onderbouwd met beschikbare natuurgegevens. Hierdoor ontstaan risico’s op onnodige natuurschade voor weidevogels, voor ganzen- en smienten, Natuurnetwerk Brabant en Natura 2000-gebied Rijntakken (watervogels en stikstofdepositie). Ook is niet aannemelijk gemaakt dat het programma uitvoerbaar is binnen natuurregelgeving”.

In hun reactie [2] op het advies gaven de gemeenten aan de zorgen van de commissie serieus te nemen en te erkennen dat de natuur, en specifiek het weidevogelgebied onder druk komt te staan. Mitigatie en zo nodig compensatie, zijn in principe mogelijk, aldus de gemeenten.

Zorgen over haalbaarheid van compensatie
Het weidevogelgebied is een van de belangrijkste in de provincie en kan niet zomaar worden vervangen. De impact op de natuur, en specifiek het weidevogelgebied, vormt dan ook een groot risico. In de huidige plannen wordt gesproken over compensatie, maar het is op dit moment onduidelijk waar en hoe deze precies gerealiseerd zou kunnen worden.
De Partij voor de Dieren heeft contact gehad met de commissie MER, die aangeeft dat een aanvullende toets om de effecten van de plannen op de natuur te beoordelen, erg gemakkelijk te realiseren is. Dit zou al binnen enkele weken uitgevoerd kunnen worden omdat alle gegevens, zoals vlieggegevens over vogels, al beschikbaar zijn. Daarnaast zou het natuurvriendelijke ontwerp verder uitgewerkt moeten worden. Nu is dit (in vergelijking tot de andere scenario’s) erg ruim gezoneerd. 

Er is de Partij voor de Dieren veel aan gelegen om windenergie in de Duurzame Polder te realiseren maar het is onacceptabel als dit ten koste gaat van de natuur. Zeker wanneer er alternatieven zijn voor een opstelling die – wellicht met een iets lagere opbrengst – wél rekening houdt met natuurbescherming en dierenwelzijn.

[1] https://www.commissiemer.nl/docs/mer/p37/p3737/a3737ts.pdf   
[2] https://s-hertogenbosch.raadsinformatie.nl/document/15288785/1/Oplegnotitie+bij+planMER+Duurzame+Polder+maart+2025?connection_type=16&connection_id=1031497