Gemeente Den Bosch neemt zelf regie in natuur­crisis nu het Rijk blijft verzaken

De Partij voor de Dieren brengt al jaren de natuurcrisis onder de aandacht. Doordat er te veel stikstof – uit landbouw, verkeer en industrie – in de natuur terechtkomt, raken kwetsbare gebieden ernstig beschadigd. Ook in de gemeente Den Bosch leidt dit tot grote problemen voor de natuur. Het kabinet blijft de stikstofdoelen uitstellen en broodnodige actie vertragen. Daarom neemt de gemeente Den Bosch nu zelf het initiatief om de stikstofuitstoot terug te brengen en de natuur te versterken.

In december 2024 en januari 2025 hebben er twee belangrijke gerechtelijke uitspraken plaatsgevonden. Deze uitspraken zeggen dat de natuur beter beschermd moet worden tegen stikstof. De Raad van State oordeelde in december 2024 dat intern salderen, het herverdelen van stikstofuitstoot binnen een project of onderneming, niet meer mag. Daarnaast moet er altijd een natuurvergunning aangevraagd worden om te toetsen of de ontwikkeling met bijkomende stikstofuitstoot samengaat met de natuur [1]. In januari 2025 volgde een belangrijke uitspraak van de Rechtbank Den Haag. De overheid moet een stuk meer doen om de natuur te beschermen en de stikstofuitstoot te verminderen [2]. Het gevolg hiervan is dat veel bouwprojecten stil komen te liggen. Als reactie hierop richtte het kabinet een ministeriële commissie op om tot oplossingen te komen. Het enige wat er tot dusver is gebeurd is dat de stikstofdoelen zijn uitgesteld en de natuur daarmee nog verder van huis is. Daarom neemt de gemeente Den Bosch nu zélf initiatief met de aanpak 'natuurversterkend ontwikkelen'. [3] Met deze aanpak wil de gemeente de natuurcrisis doorbreken, de stikstofdepositie op de natuur verlagen en de natuur in de hele gemeente versterken.

De wal keert het schip 
Ook in Den Bosch liepen verschillende bouwprojecten vast door de stikstofproblematiek, en pas op het moment dat deze projecten stil kwamen te liggen, werd de urgentie door het stadsbestuur volledig ingezien. Naar aanleiding van de gerechtelijke uitspraken stelde de Partij voor de Dieren in januari jl. schrif­te­lijke vragen over de gevolgen van de over­win­ningen voor de natuur voor de gemeente Den Bosch. We zijn blij dat, in antwoord op onze vragen,  het gemeentebestuur nu zélf initiatief neemt om de natuurcrisis te doorbreken. Het is positief dat dit gebeurt vanuit de visie van een win-win voor natuur en stadsontwikkeling: red je de natuur, dan creëer je ruimte voor stadsontwikkeling, waardoor bouwen weer mogelijk wordt. 

Natuurversterkend ontwikkelen
Met de nieuwe aanpak krijgen groen, water en natuur een vaste plek in de ontwikkeling van de gemeente. Dit helpt om de biodiversiteit te verbeteren en zorgt voor een betere verbinding tussen de stedelijke natuur en omliggende natuurgebieden. De gemeente denkt hiermee niet alleen een deel van de oplossing op lokaal niveau te kunnen bieden, maar ziet ook kansen om beter samen te werken met medeoverheden en andere partners. Ook wordt er ingezet op intensieve samenwerking met medeoverheden om bedrijven met hoge stikstofuitstoot uit te kopen of te verplaatsen, om zo de stikstofneerslag op Natura 2000-gebied Vlijmens Ven, Moerputten & Bossche Broek te laten dalen.

De Partij voor de Dieren is positief over de nieuwe aanpak. We pleiten er al jaren voor dat de gemeente zélf verantwoordelijkheid moet nemen in de natuurcrisis. Met de nieuwe aanpak gebeurt dat nu eindelijk. We stellen regelmatig vragen en dienen moties in om de gemeente verantwoordelijkheid en regie te laten nemen in de natuurcrisis. Zo vroegen we bijvoorbeeld in onze schriftelijke vragen over 'Brabant van het slot, wel de lusten, niet de lasten' naar de eenzijdige focus op woningbouw in plaats van natuurherstel als doel op zich. En we dienden recent de motie 'Toekomst voor boeren als spil van een duurzame economie’ in, om te werken aan landbouw van toekomst: geen dierenindustrie meer, maar productie van plantaardige eiwitten. Dat bespaart veel dierenleed én bespaart de natuur een hoop stikstoofneerslag. Andere voorbeelden van onze inzet zijn te vinden op de pagina 'Raadsactiviteiten'.

Van plannen naar actie
De gemeente verwacht in het najaar concrete stappen te hebben gezet in de uitvoering van de nieuwe aanpak. De Partij voor de Dieren houdt de uitwerking en uitvoering van de plannen in de gaten. We zien natuurversterkend ontwikkelen als een belangrijke stap vooruit en moedigen het gemeentebestuur aan om vast te houden aan de koers die nu is ingezet.

[1] https://www.raadvanstate.nl/actueel/nieuws/december/rechtspraak-over-intern-salderen-wijzigt 
[2] https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Rechtbanken/Rechtbank-Den-Haag/Nieuws/Paginas/Rechtbank-beveelt-Nederlandse-Staat-wettelijk-stikstofdoel-2030-te-halen.aspx   
[3] https://denbosch.notubiz.nl/document/15447800/2