Schrif­te­lijke vragen Het Nieuwe Normaal: bouw­stenen voor een duurzame toekomst

Indiendatum: 14 okt. 2022

Den Bosch, 14 oktober 2022

Betreft: vragen ex art. 71 R.v.O.

Onderwerp: Het Nieuwe Normaal: bouwstenen voor een duurzame toekomst

Geacht college,

Afgelopen maandag opende wethouder Ralph Geers het Nature Building Project, in Den Bosch gebracht door de Club van Duurzaam Doen. Met deze interactieve tentoonstelling worden bezoekers geïnformeerd over de verschillende manieren en materialen om te bouwen met zo min mogelijk milieu-impact. In principe zijn het geen nieuwe materialen en technieken, maar het is voor veel mensen wellicht wel de eerste keer dat ze op zo’n laagdrempelige manier hier kennis mee maken. En dat is hard nodig, omdat duurzaam en bio-based bouwen, met primair hernieuwbare en natuurlijke materialen en/of gerecyclede en/of hergebruikte materialen, nog lang niet de norm is. Bouwen met materialen die niet hernieuwbaar, hergebruikt of gerecycled zijn put namelijk de grondstoffen die Aarde bezit uit en veroorzaakt een gigantische CO₂-uitstoot. Materiaalgebonden emissies zijn verantwoordelijk voor 11% van de CO₂-uitstoot in Nederland. Binnen het scenario van 1,5 graden opwarming hebben we in Nederland nog een emmissiebudget van 909 Mt CO₂. Afgaand op het aandeel van de materiaalgebonden emissies, laat dit ruimte voor 100 Mt CO₂ voor de Nederlandse bouwopgave (inclusief grond-, weg- en waterbouw). Zonder reductie is het budget binnen 5 tot 8 jaar op, dus nog voor 2030¹!

Voor woningbouw geldt er een minimale norm voor de milieu-impact dat de materialen die gebruikt zijn in een woning maximaal mogen hebben, de huidige minimale MPG-norm² ligt sinds 1 juli 2021 op 0,8, de ambitie van de rijksoverheid is om deze minimale norm per 2030 terug te brengen naar 0,5, wat een norm is die ook op dit moment ook al haalbaar is. Hoewel beter presteren dan de minimale norm van de Rijksoverheid goed haalbaar is, wijken we in Den Bosch op het vlak van het gebruik van milieuvriendelijke bouwmaterialen echter niet af van de wettelijke minimale norm, ook niet wanneer de gemeente een grondpositie bezit en hiermee aan de voorkant, bij verkoop van de grond, kan sturen op de projectontwikkeling.

Naast de MPG-meetmethode zijn er meerdere manieren om de impact op de Aarde door het gebruik van bouwmaterialen te meten en te sturen, verschillende voorbeelden vanuit “Het Nieuwe Normaal: een nieuwe, gedragen ‘norm’ met haalbare én

ambitieuze prestaties op circulair bouwen”³ hiervan zijn:

• omgang met bouw- en sloopafval (10 R’en model van Cramer⁴): minimaal percentage dat wordt hergebruikt en maximaal percentage dat wordt gestort of verbrand;
• herkomst van de materialen: welk percentage van de materialen is bio-based, gerecycled of hergebruikt, de herkomst van de materialen kan worden vastgelegd in een verplicht te stellen materialen paspoort⁵:
• toekomstwaarde van de materialen: welke percentage kan aan het einde van de levensduur worden hergebruikt of worden gerecycled;
• losmaakbaarheid: hoeveel procent van de materialen wordt verwerkt als modulair onderdeel en is goed demonteerbaar;
• indelingsflexibiliteit: de mate van herindelingsflexibiliteit, aanpasbaarheid en multifunctionaliteit gemaakt, waarmee een minimale mate van gebouwflexibiliteit bereikt moet worden, conform de BREEAM MAT08⁶;
• toxiciteit: hoeveel procent van de materialen is volledig vrij van toxische materialen (zoals benoemd staat in de Banned list of Chemicals C2C Certified V3.0⁷).

Naar wat wij hebben gezien van de opening van de tentoonstelling door de wethouder was de wethouder enthousiast over de tentoonstelling en de duurzame mogelijkheden van bouwen. Wij hopen dan ook dat dit een impuls betekent voor duurzame bouw en bijbehorende actieve sturing hierop vanuit onze gemeente. Wij hebben hierover de volgende vragen aan u:

1. Bent u het met ons eens dat een zeer snelle verduurzaming van bouw en bouwmaterialen noodzakelijk is om onze Aarde niet uit te putten en binnen het klimaatdoel van 1,5 graden opwarming te blijven? Zo nee, waarom niet?
2. Bent u het met ons eens dat onze gemeente de mogelijkheid heeft om actief te sturen op dwingende duurzaamheidsnormen van bouwmaterialen, zeker wanneer de gemeente grondpositie bezit en voorwaarden aan de verkoop kan verbinden? Zo nee, waarom niet?
3. Welke mogelijkheden ziet u voor het stellen van strengere duurzaamheidseisen aan het bouwmateriaalgebruik vanuit onze gemeente?
4. Op welke termijn zullen in Den Bosch strengere duurzaamheidseisen gesteld gaan worden aan bouwmaterialen?
5. Bent u bereid om het initiatief te nemen om aan te sturen op het indienen van een aanvraag voor een projectevaluatie⁸ voor het Nieuwe Normaal van het Cirkelstad platform? Zo nee, waarom niet?

Namens de fractie van Partij voor de Dieren,

Eileen Samshuijzen

¹ https://www.dgbc.nl/publicaties/de-berekening-achter-paris-proof-materiaalgebonden-emissies-49

² https://www.rvo.nl/onderwerpen/wetten-en-regels-gebouwen/milieuprestatie-gebouwen-mpg

³ https://www.cirkelstad.nl/academie/wp-content/uploads/2022/08/HNN-0.3-augustus-2022.pdf

⁴ https://www.rvo.nl/onderwerpen/r-ladder

⁵ https://www.cirkelstad.nl/inspiratie/materiaalpaspoorten/

⁶ https://richtlijn.breeam.nl/credit/gebouwflexibiliteit-56

⁷ https://www.c2ccertified.org/resources/detail/cradle-to-cradle-certified-banned-list-of-chemicals

⁸ https://www.cirkelstad.nl/project/samen-versnellen/