Schrif­te­lijke vragen acties voor Den Bosch uit UNEP rapport d.d. 27-10-2022: The Closing Window


  • Vragen
  • Schriftelijke vragen acties voor Den Bosch uit UNEP rapport d.d. 27-10-2022: The Closing Window
Vragen Antwoorden

Indiendatum: 28 okt. 2022

Den Bosch, 28 oktober 2022

Betreft: vragen ex art. 71 R.v.O.

Onderwerp: acties voor Den Bosch uit UNEP rapport d.d. 27-10-2022: The Closing Window

Geacht college,

Zoals u hopelijk niet ontgaan is heeft het UN Environment Programme gisteren, op 27 oktober jl., een nieuw rapport1 uitgebracht dat een overzicht en de voortgang laat zien van hoeveel broeikasgassen dat er worden uitgestoten en hoeveel broeikasgassen er (maximaal) zouden kunnen worden uitgestoten om de ergste gevolgen van klimaatverandering af te wenden. Opnieuw is het, niet geheel onverwachts, geen optimistische informatie die het rapport bevat. Er wordt veel te weinig gedaan om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en het doel van het onder de 2°C, maar liever nog maximaal 1,5°C, houden van de opwarming van de Aarde dreigt ruimschoots overschreden te worden wanneer we op de huidige voet doorgaan. Het rapport kaart verschillende kwesties aan die ook zeer relevant zijn voor de gemeente Den Bosch, namelijk onder andere:

  • Er is geen tijd meer voor stapsgewijze verandering.
  • Er is in veel gevallen sprake van een implementatiekloof: het verschil tussen de uitgestoten emissies onder huidig beleid en vastgestelde doelstellingen van emissiereductie.
  • Zowel de directe uitstoot van broeikasgassen als wel de indirecte uitstoot door middel van consumptie is mondiaal zeer ongelijk verdeeld.
  • De emissiereductiedoelen zoals overheden zichzelf hebben gesteld zijn onvoldoende t.a.v. 2030.
  • Brede, grootschalige en snelle systeemverandering is essentieel om de doelstelling van het klimaatakkoord van Parijs te halen.
  • Niet enkel is het nodig om meer ambitieuze doelen te stellen, ook moeten de huidige ambities en toeleggingen hier op omgezet worden in actie en waargemaakt worden.
  • Een transitie richting emissie-vrij wordt reeds gemaakt in de elektriciteitsvoorziening, de industrie, transport en de gebouwde omgeving. Meer en snellere actie in deze sectoren is echter nodig.
  • De voedselvoorziening is verantwoordelijk voor een derde van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen en heeft ook een zeer grote bijdrage aan het verlies van biodiversiteit. Hierin wordt aangegeven dat hoe meer het dieet bestaat uit plantaardige voedselbronnen i.p.v. dierlijke, hoe beter dit is om uitstoot van broeikasgassen en verlies van biodiversiteit te verminderen.
  • Het financiële systeem moet zeer dringend veranderen: o.a. banken en investeerders moeten stoppen met het investeren in korte termijn belangen die roofbouw op de aarde plegen, zoals de fossiele brandstofindustrie en niet duurzaam landgebruik.

De Aarde is reeds 1,1°C opgewarmd en zal nog verder opwarmen, in hoeverre dat de opwarming doorzet hebben wij echter zelf in de hand. Nú kunnen we het tij nog keren en zorgen dat de Aarde niet meer dan 2°C, maar liever nog niet meer dan 1,5°C, opwarmt. Zoals de titel van UNEP rapport aangeeft, het is een “closing window”. We moeten nú handelen, nú alles op alles zetten om verdere opwarming te voorkomen. Doen we dit niet en zijn we te laat met het beperken van onze uitstoot, dan zijn er onomkeerbare processen in gang gezet waardoor er geen houden meer aan verdere opwarming is, zoals o.a. het smelten van toendra’s, het smelten van ijskappen, het verdwijnen van het tropisch regenwoud, het verzwakken van de Warme Golfstroom en het verdwijnen van fytoplankton. De opwarming van de Aarde zal dan nog sneller gaan en is dan niet meer te stoppen.

Naar aanleiding van de bevindingen in het UNEP rapport d.d. 27-10-2022 hebben wij verschillende vragen aan u t.a.v. het Bossche beleid gericht op emissiereductie en onze klimaatdoelen:

  1. Den Bosch heeft het doel om in 2045 klimaatneutraal te zijn, er ligt hieraan echter geen plan ten grondslag, er zijn geen tussendoelen gesteld en wanneer de CO2 reductie vanuit het duurzaamheidsjaarverslag wordt geëxponeerd dan is Den Bosch pas ver ná 2045 klimaatneutraal. Wij zien dan ook dat de conclusie van het UNEP t.a.v. de implementatiekloof en noodzaak qua versnelde verandering (geen tijd voor stapsgewijze verandering) ook voor Den Bosch geldt. --> Deelt u deze observatie? Zo nee, hoe ziet u het beleid van de gemeente Den Bosch dan t.a.v. conclusies van het UNEP op het gebied van de implementatiekloof, de doelen voor 2030, het waarmaken de gestelde doelen en niet stap voor stap bewerkstelligen van emissiereductie maar nú alles op alles zetten?
  2. Bent u bereid om een uitvoeringsplan op te stellen van hoe de emissiereductie bewerkstelligd gaat worden en hierin tussendoelen op te nemen, om hiermee tenminste in lijn te blijven met het klimaatakkoord van Parijs en de conclusies en aanbevelingen van het meest recente UNEP rapport en op die manier te luisteren naar het zeer urgente advies van honderden klimaatwetenschappers? Zo nee, waarom niet?
  3. Één van de bevindingen van het UNEP rapport is dat indirecte uitstoot d.m.v. consumptie zeer ongelijk verdeeld is in de wereld. Bijvoorbeeld, wanneer een Bosschenaar een nieuwe spijkerbroek koopt, dan is deze in veel gevallen geproduceerd in een derde wereldland, waar de uitstoot dan ook plaatsvindt. Deze uitstoot wordt niet aan Nederland en Den Bosch toegerekend, maar aan het land van productie. Dit legt bij ons de verantwoordelijkheid om de aankoop van (nieuwe) consumptiegoederen drastisch te verminderen. De Partij voor de Dieren ziet echter nog geen actie met impact om dit te bewerkstelligen. Het tegenovergesteld, zo krijgen repair café sinds medio 2021 geen subsidie meer en wordt economische groei, waarbij altijd productie en materiaal gebruik gepaard gaan, nog altijd als positief beschouwd en nagejaagd. --> Bent u het met ons eens dat om emissies te verminderen, uitputting van de Aarde en de teloorgang van de biodiversiteit te stoppen het noodzakelijk is om actief beleid te voeren om tot het stoppen van nieuwe spullen kopen en het hergebruiken, repareren en recyclen van spullen die reeds in het bezit zijn van Bossche inwoners te komen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke acties gaat u hier op ondernemen?
  4. Bent u het met ons eens dat om binnen de draagkracht van de Aarde te blijven, of beter gezegd terug te komen binnen de draagkracht van de Aarde, economische groei geen doel meer kan zijn en bent u dan ook bereid om economische groei als doel los te laten? Zo nee, waarom niet?
  5. Het UNEP geeft aan dat voedselproductie verantwoordelijk is voor een derde van alle broeikasgassen en dat een (meer) plantaardig eetpatroon bijdraagt aan een flinke vermindering van de uitstoot, naast ook een flinke vermindering van het landgebruik en biodiversiteitsverlies. Bent u het met ons eens dat het dan ook noodzakelijk is dat de gemeente Den Bosch actief gaat inzetten op een verandering van productie en consumptie van voeding naar een (meer) plantaardige i.p.v. dierlijke voeding? Zo nee waarom niet? Zo, welke actie gaat u hierop ondernemen?
  6. Los van het (actieve) beleid dat de gemeente zelf voert heeft de gemeente Den Bosch ook invloed op verduurzaming en/of investeringen in contraproductieve zaken d.m.v. bij welke bank(en) zij haar vermogen beheert en in welke fondsen, bedrijven e.d. dat zij mogelijk investeert/belegt. --> Kunt u aangeven bij welke partij(en) de gemeente Den Bosch bankiert en in/via welke fondsen, bedrijven etc. de gemeente investeert/belegt? Hoe zijn deze keuzes tot stand gekomen? Kunt u aangeven of dat duurzaamheid hierin onderzocht is? In het geval dat de huidige bank(en) en investeringen/beleggingen van de gemeente een negatief effect hebben op de Aarde, bent u dan bereid om hier verandering in te brengen, door bijvoorbeeld over te stappen naar (een) andere bank(en) en investeringen/beleggingen elders in duurzame fondsen/bedrijven etc.? Zo nee, waarom niet?

Wij zijn er van overtuigd dat eenieder de Aarde leefbaar wil houden, voor alle bewoners van de Aarde en ook voor toekomstige generaties. Hiervoor is het noodzakelijk om te luisteren naar de honderden wetenschappers die al tientallen jaren niet gehoord worden, waardoor we nu in deze benarde situatie van de huidige klimaat- en biodiversiteitscrisis zijn beland. Wij hopen dan ook van harte dat u het advies van deze wetenschappers niet in de wind slaat. Wij kijken uit naar uw beantwoording.

Namens de fractie van Partij voor de Dieren,

Eileen Samshuijzen

1 https://www.unep.org/resources/emissions-gap-report-2022

Indiendatum: 28 okt. 2022
Antwoorddatum: 6 dec. 2022

Geachte mevrouw Samshuijzen,

In uw brief van 28 oktober 2022 stelt u raadsvragen ex artikel 71 Reglement van Orde over: acties voor Den Bosch uit UNEP rapport d.d. 27-10-2022: The Closing Window.

Op deze vragen kunnen wij u het volgende antwoorden:

Vraag 1:

Den Bosch heeft het doel om in 2045 klimaatneutraal te zijn, er ligt hieraan echter geen plan ten grondslag, er zijn geen tussendoelen gesteld en wanneer de C02 reductie vanuit het duurzaamheidsjaarverslag wordt geëxponeerd dan is Den Bosch pas ver ná 2045 klimaatneutraal. Wij zien dan ook dat de conclusie van het UNEP t.a.v. de implementatiekloof en noodzaak qua versnelde verandering (geen tijd voor stapsgewijze verandering) ook voor Den Bosch geldt. Deelt u deze observatie? Zo nee, hoe ziet u het beleid van de gemeente Den Bosch dan t.a.v. conclusies van het UNEP op het gebied van de implementatiekloof, de doelen voor 2030, het waarmaken de gestelde doelen en niet stap voor stap bewerkstelligen van emissiereductie maar nú alles op alles zetten?
Antwoord:
In het Bestuursakkoord is de ambitie opgenomen om te versnellen naar een klimaatneutrale gemeente. Zoals ook gemeld bij de begrotingsbehandeling werken we aan een C02-monitor. Hiermee zien we waar we nu staan en waar we kunnen versnellen. We richten ons daarbij op inspanningen waarbij we impact maken en waarbij als gemeente ook een directe invloed hebben.
Vraag 2:
Bent u bereid om een uitvoeringsplan op te stellen van hoe de emissiereductie bewerkstelligd gaat worden en hierin tussendoelen op te nemen, om hiermee tenminste in lijn te blijven met het klimaatakkoord van Parijs en de conclusies en aanbevelingen van het meest recente UNEP rapport en op die manier te luisteren naar het zeer urgente advies van honderden klimaatwetenschappers? Zo nee, waarom niet?
Antwoord:
Zie het antwoord op vraag 1.
Vraag 3:
Eén van de bevindingen van het UNEP rapport is dat indirecte uitstoot d.m.v. consumptie zeer ongelijk verdeeld is in de wereld. Bijvoorbeeld, wanneer een Bosschenaar een nieuwe spijkerbroek koopt, dan is deze in veel gevallen geproduceerd in een derde wereldland, waar de uitstoot dan ook plaatsvindt. Deze uitstoot wordt niet aan Nederland en Den Bosch toegerekend, maar aan het land van productie. Dit legt bij ons de verantwoordelijkheid om de aankoop van (nieuwe) consumptiegoederen drastisch te verminderen. De Partij voor de Dieren ziet echter nog geen actie met impact om dit te bewerkstelligen. Het tegenovergesteld, zo krijgen repair café sinds medio 2021 geen subsidie meer en wordt economische groei, waarbij altijd productie en materiaal gebruik gepaard gaan, nog altijd als positief beschouwd en nagejaagd. -9 Bent u het met ons eens dat om emissies te verminderen, uitputting van de Aarde en de teloorgang van de biodiversiteit te stoppen het noodzakelijk is om actief beleid te voeren om tot het stoppen van nieuwe spullen kopen en het hergebruiken, repareren en recyclen van spullen die reeds in het bezit zijn van Bossche inwoners te komen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke acties gaat u hier op ondernemen?
Antwoord:
Wij geven prioriteit aan inspanningen waarmee we als gemeente direct invloed hebben. In onze communicatie besteden we aandacht aan duurzaam gedrag. Repair cafés en vergelijkbare initiatieven vanuit de samenleving juichen wij toe. Uw aanname dat repair cafés sinds medio 2021 geen subsidie meer krijgen is niet juist. Wij hebben nooit structurele subsidies verstrekt aan repair cafés, maar er zijn wel twee incidentele subsidies verstrekt vanuit het Wijk -en dorpsbudget. In 2018 is eenmalig een subsidie verstrekt aan een repair café in Rosmalen en in 2021 aan het opzetten van een repair café in de Maaspoort. Echter, in de Maaspoort is het niet gelukt om het café van de grond te krijgen en het geld is teruggevorderd in 2022.


Ook subsidieert de gemeente vanuit de regeling Goed Voor Elkaar in 2023 diverse organisaties die activiteiten uitvoeren met betrekking tot de reparatie van goederen of kleding. Voorbeelden zijn Stichting Copernikkel, Stichting Bij Katrien en de Wijkwerkplaats Oost.

Vraag 4:
Bent u het met ons eens dat om binnen de draagkracht van de Aarde te blijven, of beter gezegd terug te komen binnen de draagkracht van de Aarde, economische groei geen doel meer kan zijn en bent u dan ook bereid om economische groei als doel los te laten? Zo nee, waarom niet?
Antwoord:
In lijn met het bestuursakkoord maken we in 2023 een nieuwe economische visie voor onze gemeente. Hierin besteden we ook aandacht aan brede welvaart en circulariteit. Brede welvaart richt zich naast materiële welvaart ook onder andere op subjectief welzijn, gezondheid en milieu. In de nieuwe economische visie wordt hierin een balans gezocht.
Vraag 5:
Het UNEP geeft aan dat voedselproductie verantwoordelijk is voor een derde van alle broeikasgassen en dat een (meer) plantaardig eetpatroon bijdraagt aan een flinke vermindering van de uitstoot, naast ook een flinke vermindering van het landgebruik en biodiversiteitsverlies. Bent u het met ons eens dat het dan ook noodzakelijk is dat de gemeente Den Bosch actief gaat inzetten op een verandering van productie en consumptie van voeding naar een (meer) plantaardige i.p.v. dierlijke voeding? Zo nee waarom niet? Zo, welke actie gaat u hierop ondernemen?
Antwoord:
Zie het antwoord op vraag 1.
Vraag 6:
Los van het (actieve) beleid dat de gemeente zelf voert heeft de gemeente Den Bosch ook invloed op verduurzaming en/of investeringen in contraproductieve zaken d.m.v. bij welke bank(en) zij haar vermogen beheert en in welke fondsen, bedrijven e.d. dat zij mogelijk investeert/belegt. Kunt u aangeven bij welke partij(en) de gemeente Den Bosch bankiert en in/via welke fondsen, bedrijven etc. de gemeente investeert/belegt? Hoe zijn deze keuzes tot stand gekomen? Kunt u aangeven of dat duurzaamheid hierin onderzocht is? In het geval dat de huidige bank(en) en investeringen/beleggingen van de gemeente een negatief effect hebben op de Aarde, bent u dan bereid om hier verandering in te brengen, door bijvoorbeeld over te stappen naar (een) andere bank(en) en investeringen/beleggingen elders in duurzame fondsen/bedrijven etc.? Zo nee, waarom niet?
Antwoord:
Het huisbankierschap is in 2020 Europees aanbesteed. Gegund is aan de economisch meest voordelige inschrijving, waarbij duurzaamheid voor 25% bepalend was. Expliciet is meegewogen in hoeverre de inschrijver bijdraagt aan onze beleidsdoelstellingen op het gebied van duurzaamheid, met focus op C02- en energiereductie (bijvoorbeeld gebruik van duurzame energie voor dataverkeer), circulaire economie en (internationale) eerlijke handel. ABN AMRO scoorde het beste en is sinds 2021 onze huisbankier.

Daarnaast zijn we als gemeente wettelijk verplicht om een rekening aan te houden bij de BNG (Bank Nederlandse Gemeenten) voor betalingen van het Rijk aan gemeenten.

De gemeente heeft slechts één investering die als belegging kwalificeert. Na verkoop van onze aandelen Essent in 2009 hebben we een deel van de verkoopopbrengst langjarig uitgeleend aan de Rabobank. Hoofduitgangspunt voor het selectieproces was compensatie van het gederfde dividend, conform het besluit van de raad over besteding van de Essent gelden (reg. nr.09.1007 Besteding Essent middelen). Duurzaamheid is destijds niet als selectiecriterium meegewogen. Wel is tegelijk met het verstrekken van de lening een bedrag van € 11 miljoen uit de verkoopopbrengst ingezet voor het energiezuinig maken van bestaande gebouwen (energiebesparingsfonds).

Op dit moment hebben we nog € 100 miljoen uitgeleend aan de Rabobank. Door gewijzigde wet- en regelgeving is het gemeenten niet langer toegestaan overtollige middelen uit te lenen anders dan in het kader van de publieke taak. Liquide middelen moeten aangehouden worden in 's Rijksschatkist (artikel 2 Wet Financiering Decentrale Overheden). In het kader van het overgangsrecht kunnen wij onze gelden bij de Rabobank aan blijven houden, voor de duur van de overeenkomst. Omzetting naar het Rijk zou betekenen dat we jaarlijks ongeveer € 4,4 miljoen aan inkomsten mislopen. Ons college kiest hier niet voor. De overige uitgezette gelden zijn na besluitvorming door de gemeenteraad verstrekt in het kader van de publieke taak.


Wij hopen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Hoogachtend,

Burgemeester en wethouders van 's-Hertogenbosch,

De gemeentesecretaris,

De burgemeester,

drs. B. van der Ploeg

drs. J.M.L.N. Mikkers



Wij staan voor:

Interessant voor jou

Schriftelijke vragen Het Nieuwe Normaal: bouwstenen voor een duurzame toekomst

Lees verder

Schriftelijk vragen verbod reclame grootverbruikers

Lees verder

Help mee aan een betere wereld

    Word lid Doneer

Betrokken persoon

 Eileen Samshuijzen

Fractievoorzitter/gemeenteraadslid