Schrif­te­lijke vragen acties voor Den Bosch uit UNEP rapport d.d. 27-10-2022: The Closing Window

Indiendatum: 28 okt. 2022

Den Bosch, 28 oktober 2022

Betreft: vragen ex art. 71 R.v.O.

Onderwerp: acties voor Den Bosch uit UNEP rapport d.d. 27-10-2022: The Closing Window

Geacht college,

Zoals u hopelijk niet ontgaan is heeft het UN Environment Programme gisteren, op 27 oktober jl., een nieuw rapport¹ uitgebracht dat een overzicht en de voortgang laat zien van hoeveel broeikasgassen dat er worden uitgestoten en hoeveel broeikasgassen er (maximaal) zouden kunnen worden uitgestoten om de ergste gevolgen van klimaatverandering af te wenden. Opnieuw is het, niet geheel onverwachts, geen optimistische informatie die het rapport bevat. Er wordt veel te weinig gedaan om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en het doel van het onder de 2°C, maar liever nog maximaal 1,5°C, houden van de opwarming van de Aarde dreigt ruimschoots overschreden te worden wanneer we op de huidige voet doorgaan. Het rapport kaart verschillende kwesties aan die ook zeer relevant zijn voor de gemeente Den Bosch, namelijk onder andere:

• Er is geen tijd meer voor stapsgewijze verandering.
• Er is in veel gevallen sprake van een implementatiekloof: het verschil tussen de uitgestoten emissies onder huidig beleid en vastgestelde doelstellingen van emissiereductie.
• Zowel de directe uitstoot van broeikasgassen als wel de indirecte uitstoot door middel van consumptie is mondiaal zeer ongelijk verdeeld.
• De emissiereductiedoelen zoals overheden zichzelf hebben gesteld zijn onvoldoende t.a.v. 2030.
• Brede, grootschalige en snelle systeemverandering is essentieel om de doelstelling van het klimaatakkoord van Parijs te halen.
• Niet enkel is het nodig om meer ambitieuze doelen te stellen, ook moeten de huidige ambities en toeleggingen hier op omgezet worden in actie en waargemaakt worden.
• Een transitie richting emissie-vrij wordt reeds gemaakt in de elektriciteitsvoorziening, de industrie, transport en de gebouwde omgeving. Meer en snellere actie in deze sectoren is echter nodig.
• De voedselvoorziening is verantwoordelijk voor een derde van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen en heeft ook een zeer grote bijdrage aan het verlies van biodiversiteit. Hierin wordt aangegeven dat hoe meer het dieet bestaat uit plantaardige voedselbronnen i.p.v. dierlijke, hoe beter dit is om uitstoot van broeikasgassen en verlies van biodiversiteit te verminderen.
• Het financiële systeem moet zeer dringend veranderen: o.a. banken en investeerders moeten stoppen met het investeren in korte termijn belangen die roofbouw op de aarde plegen, zoals de fossiele brandstofindustrie en niet duurzaam landgebruik.

De Aarde is reeds 1,1°C opgewarmd en zal nog verder opwarmen, in hoeverre dat de opwarming doorzet hebben wij echter zelf in de hand. Nú kunnen we het tij nog keren en zorgen dat de Aarde niet meer dan 2°C, maar liever nog niet meer dan 1,5°C, opwarmt. Zoals de titel van UNEP rapport aangeeft, het is een “closing window”. We moeten nú handelen, nú alles op alles zetten om verdere opwarming te voorkomen. Doen we dit niet en zijn we te laat met het beperken van onze uitstoot, dan zijn er onomkeerbare processen in gang gezet waardoor er geen houden meer aan verdere opwarming is, zoals o.a. het smelten van toendra’s, het smelten van ijskappen, het verdwijnen van het tropisch regenwoud, het verzwakken van de Warme Golfstroom en het verdwijnen van fytoplankton. De opwarming van de Aarde zal dan nog sneller gaan en is dan niet meer te stoppen.

Naar aanleiding van de bevindingen in het UNEP rapport d.d. 27-10-2022 hebben wij verschillende vragen aan u t.a.v. het Bossche beleid gericht op emissiereductie en onze klimaatdoelen:

1. Den Bosch heeft het doel om in 2045 klimaatneutraal te zijn, er ligt hieraan echter geen plan ten grondslag, er zijn geen tussendoelen gesteld en wanneer de CO₂ reductie vanuit het duurzaamheidsjaarverslag wordt geëxponeerd dan is Den Bosch pas ver ná 2045 klimaatneutraal. Wij zien dan ook dat de conclusie van het UNEP t.a.v. de implementatiekloof en noodzaak qua versnelde verandering (geen tijd voor stapsgewijze verandering) ook voor Den Bosch geldt. --> Deelt u deze observatie? Zo nee, hoe ziet u het beleid van de gemeente Den Bosch dan t.a.v. conclusies van het UNEP op het gebied van de implementatiekloof, de doelen voor 2030, het waarmaken de gestelde doelen en niet stap voor stap bewerkstelligen van emissiereductie maar nú alles op alles zetten?
2. Bent u bereid om een uitvoeringsplan op te stellen van hoe de emissiereductie bewerkstelligd gaat worden en hierin tussendoelen op te nemen, om hiermee tenminste in lijn te blijven met het klimaatakkoord van Parijs en de conclusies en aanbevelingen van het meest recente UNEP rapport en op die manier te luisteren naar het zeer urgente advies van honderden klimaatwetenschappers? Zo nee, waarom niet?
3. Één van de bevindingen van het UNEP rapport is dat indirecte uitstoot d.m.v. consumptie zeer ongelijk verdeeld is in de wereld. Bijvoorbeeld, wanneer een Bosschenaar een nieuwe spijkerbroek koopt, dan is deze in veel gevallen geproduceerd in een derde wereldland, waar de uitstoot dan ook plaatsvindt. Deze uitstoot wordt niet aan Nederland en Den Bosch toegerekend, maar aan het land van productie. Dit legt bij ons de verantwoordelijkheid om de aankoop van (nieuwe) consumptiegoederen drastisch te verminderen. De Partij voor de Dieren ziet echter nog geen actie met impact om dit te bewerkstelligen. Het tegenovergesteld, zo krijgen repair café sinds medio 2021 geen subsidie meer en wordt economische groei, waarbij altijd productie en materiaal gebruik gepaard gaan, nog altijd als positief beschouwd en nagejaagd. --> Bent u het met ons eens dat om emissies te verminderen, uitputting van de Aarde en de teloorgang van de biodiversiteit te stoppen het noodzakelijk is om actief beleid te voeren om tot het stoppen van nieuwe spullen kopen en het hergebruiken, repareren en recyclen van spullen die reeds in het bezit zijn van Bossche inwoners te komen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke acties gaat u hier op ondernemen?
4. Bent u het met ons eens dat om binnen de draagkracht van de Aarde te blijven, of beter gezegd terug te komen binnen de draagkracht van de Aarde, economische groei geen doel meer kan zijn en bent u dan ook bereid om economische groei als doel los te laten? Zo nee, waarom niet?
5. Het UNEP geeft aan dat voedselproductie verantwoordelijk is voor een derde van alle broeikasgassen en dat een (meer) plantaardig eetpatroon bijdraagt aan een flinke vermindering van de uitstoot, naast ook een flinke vermindering van het landgebruik en biodiversiteitsverlies. Bent u het met ons eens dat het dan ook noodzakelijk is dat de gemeente Den Bosch actief gaat inzetten op een verandering van productie en consumptie van voeding naar een (meer) plantaardige i.p.v. dierlijke voeding? Zo nee waarom niet? Zo, welke actie gaat u hierop ondernemen?
6. Los van het (actieve) beleid dat de gemeente zelf voert heeft de gemeente Den Bosch ook invloed op verduurzaming en/of investeringen in contraproductieve zaken d.m.v. bij welke bank(en) zij haar vermogen beheert en in welke fondsen, bedrijven e.d. dat zij mogelijk investeert/belegt. --> Kunt u aangeven bij welke partij(en) de gemeente Den Bosch bankiert en in/via welke fondsen, bedrijven etc. de gemeente investeert/belegt? Hoe zijn deze keuzes tot stand gekomen? Kunt u aangeven of dat duurzaamheid hierin onderzocht is? In het geval dat de huidige bank(en) en investeringen/beleggingen van de gemeente een negatief effect hebben op de Aarde, bent u dan bereid om hier verandering in te brengen, door bijvoorbeeld over te stappen naar (een) andere bank(en) en investeringen/beleggingen elders in duurzame fondsen/bedrijven etc.? Zo nee, waarom niet?

Wij zijn er van overtuigd dat eenieder de Aarde leefbaar wil houden, voor alle bewoners van de Aarde en ook voor toekomstige generaties. Hiervoor is het noodzakelijk om te luisteren naar de honderden wetenschappers die al tientallen jaren niet gehoord worden, waardoor we nu in deze benarde situatie van de huidige klimaat- en biodiversiteitscrisis zijn beland. Wij hopen dan ook van harte dat u het advies van deze wetenschappers niet in de wind slaat. Wij kijken uit naar uw beantwoording.

Namens de fractie van Partij voor de Dieren,

Eileen Samshuijzen

¹ https://www.unep.org/resources/emissions-gap-report-2022