Schrif­telijk vragen verbod reclame groot­ver­bruikers


Indiendatum: 2 nov. 2022

Schriftelijke vragen ex. Artikel 71 Reglement van Orde

Verbod reclame grootverbruikers

`s-Hertogenbosch, 2 november 2022

Geacht college,

Terwijl de hele wereld zucht onder extreme hitte en overstromingen en de opwarming van de aarde afstevent op drie graden hebben oliebedrijven, luchtvaartmaatschappijen en de bio - industrie vrij spel om met hun producten te adverteren en deze tegen stuntprijzen aan te bieden. Deze advertenties normaliseren het gebruik en aanbod van fossiele producten en diensten en vleesconsumptie. De advertenties van zwaar vervuilende producten staan haaks op stappen die we moeten zetten om de milieuschade, klimaatcrisis en het negatieve effect op volksgezondheid aan te pakken.

Grootverbruikers zoals de luchtvaart en bio-industrie zijn verantwoordelijk voor een groot deel van de wereldwijde CO2 uitstoot. Daarnaast moeten bossen en natuurgebieden wijken voor weilanden waarop vooral veevoer geproduceerd wordt. Deze uitstoot en de wereldwijde productie van vlees zal alleen maar toenemen. Zo ook in Nederland. Dit zorgt voor veel milieuschade.

Het Planbureau voor de Leefomgeving stelt dat elf procent van de totale hoeveelheid broeikasgassen die Nederland uitstoot afkomstig is uit de veeteelt. Ongeveer driekwart van het in Nederland geproduceerde vlees wordt geëxporteerd. Naast de uitstoot van al deze broeikasgassen, die ervoor zorgen dat de aarde in rap tempo opwarmt, slurpt de productie van vlees ook nog eens ontzettend veel water. Zo stelt Natuur en Milieu dat de vleesindustrie verantwoordelijk is voor acht procent van het totale waterverbruik. Naast al deze milieuschade, heeft de bio – industrie en vleesconsumptie ook negatieve effecten op de volksgezondheid. Zo ook zegt de artsengroep ‘Caring Doctors’ op 17 oktober jongstleden.1

En dan hebben we het nog niet gehad over de gevolgen die de fossiele industrie heeft op klimaat en volksgezondheid. Doormiddel van reclame bieden bedrijven hun producten aan een groot publiek. En door hun uitingen voor producten op basis van fossiele brandstoffen zetten bedrijven uit de olie-, gas- en kolensector aan tot afname van producten en diensten met uitstoot van CO2 en fijnstof. Gebruik van deze producten leidt tot opwarming van de aarde en zorgt voor verslechtering van de luchtkwaliteit. Dit heeft negatieve gevolgen voor de volksgezondheid. Wij zijn dan ook niet te spreken over het feit dat de Bossche Urban Trail gesponsord wordt door de KLM. Een miljarden bedrijf wat verantwoordelijk is voor 27 miljard kg CO2 en Dat is gelijk aan de uitstoot van 1.35 miljard Nederlandse huishoudens. De luchtvaart is een van de grootste veroorzakers van luchtvervuiling en klimaatschade.

Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens mag reclame beperkt worden als het een groter, collectief belang schaadt, in dit geval is dat het klimaat en de volksgezondheid. In Nederland hebben we reclames van onder meer tabak, alcohol en geneesmiddelen aan banden gelegd. De gemeentes Utrecht, Amsterdam, Haarlem en Den Haag hebben al stappen gezet voor het verbieden van vlees- en fossiele reclame in de openbare ruimte.

Als wij voortdurend worden doordrongen van deze reclames dan kunnen we de stap richting een duurzame toekomst wel vergeten. Dus waarom wachten op landelijke stappen als we ook lokaal iets kunnen doen?

Daarom hebben wij de volgende vragen:

1. Klopt het dat het college zeggenschap heeft over de inhoud van reclame-uitingen in onze stad? Zo ja, welke praktische of juridische mogelijkheden heeft de gemeenteraad om dit te veranderen? Zo nee, welke praktische mogelijkheden zijn er?

2. In 6.2.6 uit de beleidsnota reclame in de openbare ruimte wordt al gesproken over de manier van reclame maken. Kan hierin ook de inhoud van reclame worden opgenomen?

3. In hoeverre is het college het eens met de stelling dat we in onze gemeente geen reclame zouden moeten maken voor vlees en fossiele producten, omdat dit niet bijdraagt aan ons duurzaamheidsbeleid en het programma samen gezond ’s-Hertogenbosch? Kan het college hierbij specifiek ingaan op de volgende aspecten?

  • extra impulsen voor de vlees - en fossiele industrie zijn onwenselijk vanwege de klimaat- en ecologische crisis;
  • in het programma samen gezond ’s-Hertogenbosch willen we gezondheid stimuleren, waarom promoten we dan nog steeds het tegenovergestelde.

4. Is het college bereid om reclame die bijdraagt aan de versnelling van de klimaatcrisis en verslechtering van de volksgezondheid aan banden te leggen. Zo nee, waarom niet? Zo ja, per wanneer?

5. Als een lokaal verbod juridisch niet mogelijk zou zijn, is het college dan bereid om bij het vernieuwen van bestaande dan wel het afsluiten van nieuwe contracten met reclame-exploitanten voortaan op te nemen dat er geen reclame meer gemaakt mag worden voor vlees- en fossiele producten? Zo nee, waarom niet?

6. Mocht het college van mening zijn dat lokale stappen tegen vleesreclame en uitingen van fossiele producten niet mogelijk of wenselijk zijn, is het college dan bereid in overleg te treden met de Rijksoverheid om dit landelijk mogelijk te maken? Zo nee, waarom niet?

In afwachting van uw antwoorden.

Fractie De Bossche Groenen,

Judith Hendrickx, Alicha van der Aa

Fractie Partij voor de dieren,

Eileen Samshuijzen, Rick van de Pol

1 Caring Doctors richt zijn pijlen op de bio-industrie: ‘Het is wachten op de volgende dodelijke pandemie’ (trouw.nl)

Indiendatum: 2 nov. 2022
Antwoorddatum: 13 dec. 2022


Geachte mevrouw Hendrickx en mevrouw Samshuijzen,

In uw brief van 2 november 2022 stelt u raadsvragen ex artikel 71 Reglement van Orde over: Verbod reclame grootverbruikers.

Op deze vragen kunnen wij u het volgende antwoorden:

Vraag 1: Klopt het dat het college zeggenschap heeft over de inhoud van reclame­ uitingen in onze stad"? Zo ja, welke praktische of juridische mogelijkheden heeft de gemeenteraad om dit te veranderen? Zo nee, welke praktische mogelijkheden zijn er?

Antwoord: Wij maken gebruik van onze bevoegdheid om reclame in de openbare ruimte te reguleren door het sluiten van privaatrechtelijke overeenkomsten. In deze overeenkomsten en ook in de daaraan voorafgaande aanbestedingsdocumenten worden nadere voorwaarden gesteld, bijvoorbeeld over aantallen, uitvoering, vormgeving, duurzaamheid. Als voorwaarde wordt ook gesteld dat de te voeren reclame-uiting niet in strijd met de richtlijnen van de Nederlandse Reclame Code commissie mag zijn. Dat is expliciet in concessieovereenkomsten vastgelegd. Het door de raad in maart 2020 vastgestelde beleid 'Reclame in de openbare ruimte' is daarbij voor het college leidend. Het gaat hierbij om reclame in het openbare gebied.

Vraag 2: In 6.2.6 uit de beleidsnota ‘Reclame in de openbare ruimte’ wordt al gesproken over de manier van reclame maken. Kan hierin ook de inhoud van reclame worden opgenomen?

Antwoord: In paragraaf 6.2.6 is specifiek aandacht geschonken aan het aspect verduurzamen; wat betreft vorm, niet de inhoud. Het aspect verduurzamen is in de beleidsnota uitgewerkt in termen van materiaalgebruik, feitelijk energiegebruik, circulair in uitvoering, CO2-neutraliteit in beheer en onderhoud en lichtsterkte.

Vraag 3: In hoeverre is het college het eens met de stelling, dat we in onze gemeente geen reclame zouden moeten maken voor vlees en fossiele producten, omdat dit niet bijdraagt aan ons duurzaamheidsbeleid en het programma samen gezond ’s-Hertogenbosch? Kan het college hierbij specifiek ingaan op de volgende aspecten?: - extra impulsen voor de vlees - en fossiele industrie zijn onwenselijk vanwege de klimaat- en ecologische crisis; - In het programma samen gezond ’s-Hertogenbosch willen we gezondheid stimuleren, waarom promoten we dan nog steeds het tegenovergestelde.

Antwoord: Wij zien het niet als gemeentelijke taak om via reclame-uitingen van derden te sturen op het consumptiegedrag van inwoners.

Vraag 4: Is het college bereid om reclame die bijdraagt aan de versnelling van de klimaatcrisis en verslechtering van de volksgezondheid aan banden te leggen. Zo nee, waarom niet? Zo ja, per wanneer?

Antwoord: Zie het antwoord op vraag 3. Het door de raad vastgestelde beleid ‘Reclame in de openbare ruimte’ (maart 2020) is nadien bij afloop van lopende concessieovereenkomsten leidend geweest in de aanbesteding van nieuw te sluiten concessieovereenkomsten. Inmiddels zijn nieuwe concessieovereenkomsten afgesloten voor lichtmastreclame A0-reclamedisplays, abrireclame (incl. vrijstaande reclamevitrines). We hebben u daarover recent bericht in het raadsinformatiebulletin van week 42 2022.

Vraag 5: Als een lokaal verbod juridisch niet mogelijk zou zijn, is het college dan bereid om bij het vernieuwen van bestaande dan wel het afsluiten van nieuwe contracten met reclame-exploitanten voortaan op te nemen dat er geen reclame meer gemaakt mag worden voor vlees -en fossiele producten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: In ons beleid hebben we opgenomen dat we ons conformeren aan de richtlijnen van de Nederlandse Reclame Code Commissie. Dat is ook opgenomen in de afgesloten concessieovereenkomsten.

Vraag 6: Mocht het college van mening zijn dat lokale stappen tegen vleesreclame en uitingen van fossiele producten niet mogelijk of wenselijk zijn, is het college dan bereid in overleg te treden met de Rijksoverheid om dit landelijk mogelijk te maken? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Nee, we richten ons op inspanningen waarbij we als gemeente een directe invloed hebben.

Wij hopen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Hoogachtend,

Burgemeester en wethouders van 's-Hertogenbosch,

De gemeentesecretaris, De burgemeester,
drs. B. van der Ploeg drs. J.M.L.N. Mikkers