Ontwik­kelplan Bossche Stads­delta

De Bossche Stadsdelta is het gebied tussen de Boschdijkstraat en de Zuid-Willemsvaart aan de zuidkant van het gebied, de spoorbruggen aan de westkant, de Vogelstraat aan de noordkant en de Citadellaan aan de oostkant. Het is een logisch ontwikkelgebied, super centraal, een plek die bruisend, levendig, groen en prettig om te verblijven kán worden.

In het plangebied zijn heel veel functies en ambities opgenomen. Goede ambities, zoals wonen, ontmoeten, stadsnatuur, kunst, cultuur, horeca, bedrijvigheid en recreatie. Dat klinkt mooi, maar leidt tot zorgen en bezwaren bij de Partij voor de Dieren. Zo veel functies en ambities betekent ook dat niet alles kan. Welke keuzes worden er gemaakt, hoe wordt er omgegaan met schaarse ruimte?

Helaas wordt er voorbij gegaan aan reeds bestaande elementen in het plangebied, de roeivereniging en het citadelhofje worden namelijk gesloopt om ruimte te maken voor nieuwe plannen. Er wordt niet stilgestaan bij de impact daarvan op mensen en dat het helemaal niet duurzaam is om gebouwen tegen de grond te gooien. Ook maken wij ons grote zorgen over het creëren van een hitte-eiland door een gebrek aan voldoende groen.

Geen woorden maar daden: creëer een groene omgeving i.p.v. loze spreuken

Het ontwikkelplan spreekt zich uit over de ambities voor een groene omgeving. Over klimaatadaptiviteit en een prettige leefomgeving. Het plan geeft aan dat dit ontzettend belangrijk is. De Stadsdelta is onderdeel van de brede binnenstad. Dit betekent dat de groennorm die gehanteerd wordt in dit gebied een zeer bescheiden 15% is, 15% van het totale plangebied moet dan ‘groen’ zijn.

Is die 15% voldoende en passend? De minimale groennorm waarop dat geadviseerd wordt in het rapport ‘de hittebestendige stad’, een onderzoek door de hogeschool van Amsterdam, is 15 tot 35%. En die norm geldt dan voor historische binnensteden. Houd in gedachten dat in dit geval een nieuw stadswijk wordt gebouwd en dat je je dus moet afvragen of het minimum percentage dat geldt voor historische binnensteden dan überhaupt wenselijk zou moet zijn.

Het verticaal groen wordt in Den Bosch voor 75% meegenomen in de groennorm, verticaal groen wordt meegeteld om de 15% te halen. Terwijl verticaal groen niet gelijk staat in effect aan groen op de grond, ook niet voor de 75% waarvoor het wordt meegerekend.

Doen wat nodig is voor een leefbare wijk

Bomen en groen hebben een verkoelend effect op het stadsklimaat: er komt minder zonnestraling op het aardoppervlak terecht door schaduw en het warmteabsorberend effect door de verdamping van vocht uit de bladeren. Groen op de grond zorgt voor het verdampen van water door groen, de grond eronder en er omheen (evapotranspiratie), wat kan resulteren in een 2°C-5°C lagere luchttemperatuur in de directe omgeving. Dat effect kan je niet realiseren met groen op een gebouw, daarvoor zijn planten in de vaste grond nodig. En de grond voor infiltreerbaarheid is ook nodig voor de wateropgave op minder zonnige momenten.

Bomenrijke straten en verblijfsplekken, ook buiten het park

Het effect op het koelen van de luchttemperatuur door bomen en groen is bij hitte niet voldoende. Dan zijn ook voldoende koelere plekken nodig. In de schaduw van een boom is de gevoelstemperatuur 3 tot 19 °C lager dan in de zon. Schaduw creëren is dan ook de meest effectieve manier om de gevoelstemperatuur omlaag te brengen. In het plangebied wordt een park gerealiseerd, het oeverpark. Het park zou echter niet de enige koele plek in de buurt moeten zijn, dat maakt de rest van het plangebied niet voldoende leefbaar op warme dagen. Bomenrijke, koele plekken zijn door het plangebied nodig.

Verticaal groen is een plus, geen vervanging

Vorig voorjaar is onze motie om verticaal groen in het plangebied toe te passen aangenomen. Verticaal groen is namelijk van belang op deze locatie, om de hoogtemeters te benutten, maar ook om enigszins te compenseren voor grote hoeveelheid verharding de hoogte in.

Hoogbouw betekent namelijk meer materiaal dat warmte absorbeert. Ook zorgt hoogbouw ervoor dat warmte meer blijft hangen. Het verticaal groen zou dan ook een plus moeten zijn op het andere groen, op de gestelde groennorm. Net zoals dat het oeverpark een plus zou moeten zijn. In het huidige plan wordt het verticaal nu helaas als vervanging gebruikt.

De aanjagersrol van de Partij voor de Dieren is op dit onderwerp goed zichtbaar. Anderhalf jaar geleden vroegen wij in dit plangebied aandacht voor het verticaal groen in verband met de vele hoogbouw en werd onze motie om daar oog voor te hebben aangenomen. Bij de recente behandeling van de plannen voor de Stadsdelta heeft GroenLinks dit onderwerp nu ook omarmd en hebben zij ditmaal nogmaals aangegeven dat verticaal groen belangrijk is.

Hopelijk neemt GroenLinks de volgende keer opnieuw een voorbeeld aan de Partij voor de Dieren: nu ziet GroenLinks verticaal groen namelijk als vervanging van groen in de vaste grond. Voor een groene partij is dat een bijzonder standpunt natuurlijk, daarom blijft de Partij voor de Dieren haar aanjagersfunctie vervullen en moedigen we GroenLinks aan om een stap verder te zetten, naar een écht groen standpunt t.a.v. een groene leefomgeving.

Een écht groene en duurzame Stadsdelta

Willen we een stadsdelta creëren die daadwerkelijk zo groen, duurzaam mooi en leefbaar is, dan moeten we die leefbaarheid waarborgen, groen doen en duurzame keuzes maken.

Dat betekent geen sloop van de roeivereniging, zij hebben daar een prachtig clubhuis met botenloods, wat hier pas tien jaar staat, prachtig en spiksplinternieuw. Zowel qua duurzaamheid als qua centen ongekend zonde om dat plat te gooien. Het Citadelhofje is dan mogelijk wat minder nieuw, ook dat zou moeten blijven staan, als karakteristiek onderdeel van de stad en een belangrijke sociale structuur. Het geld dat nu uitgegeven gaat worden aan een duur nieuw pand voor het Design Museum kan zo veel beter uitgegeven worden.

Om werkt te maken voor een groene en duurzame omgeving diende de Partij voor de Dieren een motie in om verticaal groen en het park niet mee te rekenen met de groennorm, maar te borgen dat de zeer bescheiden norm van 15% groen in de straten in het plangebied wordt behaald. Het verticaal groen en het park zijn dan een broodnodige plus.

Geen positieve bijstelling van een zorgelijk plan, geen steun van de Partij voor de Dieren

Zowel voorstellen om de sloop van de gebouwen in de Citadelpoort tegen te houden als wel onze motie voor voldoende groen behaalden geen meerderheid. Dat betekent dat de zorgen en bewaren van de Partij voor de Dieren niet van tafel zijn en wij niet positief over de Stadsdelta kunnen, wij hebben tegen het ontwikkelplan gestemd.

De Partij voor de Dieren blijft op bovenstaande belangen aanjagen, ook op deze planontwikkeling. In december debatteert de gemeenteraad bijvoorbeeld over de autoluwe binnenstad en zullen wij ons hard maken voor een knip in de Boschdijkstraat die midden door deze nieuwe wijk gaat lopen. Een nieuwe wijk aanleggen en daar een doorgaande weg doorheen aanleggen is intekenen voor problemen. Hoe onze website en social media in te gaten voor updates hierover.